Kişiselleştirilmiş Tıp

Kişiselleştirilmiş tıp (veya “bireye özgü tıp”, İngilizce’de personalized medicine ya da precision medicine), hastaların genetik, çevresel ve yaşam tarzı farklılıklarını dikkate alarak önleyici, tanı koyucu ve tedavi edici süreçleri kişiye özel olarak şekillendirmeyi amaçlayan bir yaklaşımdır.

🔬 Kişiselleştirilmiş Tıbbın Temel İlkeleri:

Genetik ve Omik Bilgilerin Kullanımı:
- DNA dizileme (genomik), transkriptomik, proteomik, metabolomik gibi alanlardan elde edilen verilerle kişinin biyolojik özellikleri detaylı analiz edilir.
- Örneğin; BRCA1/2 gen mutasyonları taşıyan bireylerde meme kanseri riski daha yüksektir ve bu bilgi önleyici tedbirler için kullanılır.
Bireysel Farklılıklara Göre İlaç Kullanımı (Farmakogenomik):
- Aynı ilacın farklı bireylerde farklı etkiler göstermesi, genetik farklılıklardan kaynaklanabilir.
- Örneğin; 6-MP (6-merkaptopurin) tedavisinde TPMT enzim aktivitesi düşük olan hastalarda toksisite riski vardır, bu yüzden doz ayarlaması gerekir (senin çocukluk çağı ALL projenle birebir bağlantılı 👀).
Hedefe Yönelik Tedaviler:
- Özellikle kanser gibi hastalıklarda tümörün genetik profili çıkarılarak spesifik mutasyonlara karşı geliştirilen ilaçlar kullanılır. Örn: HER2 pozitif meme kanserinde trastuzumab (Herceptin) tedavisi.

⚙️ Kullanılan Teknolojiler:

Yüksek verimli DNA dizileme (NGS)
Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi
Biyoinformatik araçlar
Elektronik sağlık kayıtları ile entegre modelleme
Hasta dijital ikizleri (senin de ilgilendiğin konsept!)

📌 Potansiyel Faydalar:

Avantaj	Açıklama
🎯 Doğru ilaca, doğru dozda ulaşım	Yan etkileri azaltır, başarıyı artırır
⏱ Hastalıkları önceden tespit	Genetik yatkınlıkla erken müdahale
🧠 Veri temelli karar destek	Doktorlara ileri düzey klinik rehberlik
💰 Sağlık maliyetlerinde azalma	Gereksiz tedavilerin önlenmesi