Çocukluk Çağı Akut Lösemisi’nde Lökopeni

🧬 Lökopeni Nedir?

Lökopeni, kanda bulunan lökositlerin (beyaz kan hücreleri) sayısının normalin altına düşmesidir.
Beyaz kan hücreleri, bağışıklık sistemimizin temel savunucularıdır. Bu hücrelerin azalması, enfeksiyonlara karşı savunmasızlık yaratır.

📊 Normal Lökosit Değeri:

Genelde: 4.000 – 11.000 hücre/mm³ (ya da 4-11 x10⁹/L)
Bu değerin altı lökopeni, ciddi düşüklük durumunda ise şiddetli nötropeni olarak değerlendirilir.

🩺 Lökopeni Nedenleri:

1. Kemoterapiye Bağlı Lökopeni:

Özellikle 6-MP, MTX gibi kemoterapötik ajanlar kemik iliğini baskılar.
Bu ilaçlar hızla bölünen hücreleri hedef aldıkları için, beyaz kan hücrelerini üreten kemik iliği hücreleri de etkilenir.
Genellikle ilaç uygulamasından 7-14 gün sonra en düşük noktaya (nadir) ulaşılır.

2. Kemik İliği Yetmezliği veya Hastalıkları:

Lösemi gibi kemik iliği kaynaklı hastalıklar doğrudan lökosit üretimini bozabilir.

3. Enfeksiyonlar veya Viral Hastalıklar:

Bazı virüsler (örneğin EBV, CMV, HIV) doğrudan beyaz hücre üretimini baskılayabilir.

4. Otoimmün Hastalıklar:

Vücut, kendi lökositlerine karşı antikor üretip yok edebilir.

🧪 Tedavi Sürecinde Lökopeni Neden Önemli?

Enfeksiyon Riski Artar:
- Düşük nötrofil sayısı = bakteriyel ve fungal enfeksiyonlara açık kapı
Kemoterapi Durdurulabilir veya Geciktirilebilir:
- Bu da tedavi etkinliğini düşürebilir.
Koruyucu Önlemler Gerekebilir:
- Antibiyotik profilaksisi, izolasyon önlemleri
- Koloni Stimüle Edici Faktör (G-CSF) gibi ilaçlar ile destek verilebilir

🧭 Klinikte Kullanılan Terimler:

Terim	Açıklama
Lökopeni	Toplam beyaz kan hücrelerinin azalması
Nötropeni	Özellikle nötrofil sayısının azalması (enfeksiyonla en ilgili hücre)
Febril nötropeni	Ateş + nötropeni → acil durum olarak kabul edilir

🧬 Lökopeni Takibi Nasıl Yapılır?

Tam Kan Sayımı (CBC) testleri ile periyodik kontrol
Özellikle kemoterapi sonrası günlerde nötrofil sayıları yakından izlenir

💊 Nasıl Yönetilir?

Hafif lökopeni: Takip edilir, ciddi önlem gerekmez.
Orta-ciddi lökopeni:
- Gerekirse ilaç dozu azaltılır
- G-CSF (Filgrastim) gibi ilaçlarla kemik iliği uyarılır
- Enfeksiyon belirtileri varsa antibiyotik başlanır
- İzolasyon / hijyen tedbirleri alınır

Bu içerik Üretken / Yaratıcı Yapay Zeka aracılığıyla oluşturulmuş ve bir insan tarafından düzenlenmiştir.